Teknik analiz, piyasa verilerine dayanarak bir menkul kıymetin ( hisse senedi veya döviz çifti gibi) gelecekteki olası fiyat hareketini tahmin etmek için kullanılan bir araç veya yöntemdir.
- 5 dakikalık grafik
- 15 dakikalık grafik
- Saatlik grafik
- 4 saatlik grafik
- Günlük grafik
Bir yatırımcının incelemeyi seçtiği zaman çerçevesi genellikle o bireysel yatırımcının kişisel tarzına göre belirlenir. Gün içi yatırımcılar, yani tek bir işlem günü içinde alım satım pozisyonları açıp kapatan yatırımcılar, fiyat hareketlerini 5 dakikalık veya 15 dakikalık grafikler gibi daha kısa zaman dilimli grafiklerde analiz etmeyi tercih ederler. Gece boyunca ve uzun süreler boyunca piyasa pozisyonlarını elinde tutan uzun vadeli yatırımcılar, piyasaları saatlik, 4 saatlik, günlük ve hatta haftalık grafikler kullanarak analiz etmeye daha yatkındır.
Bir işlem günü boyunca meydana gelen fiyat dalgalanmalarından kar elde etme fırsatı arayan bir gün içi yatırımcı için 15 dakikalık bir zaman diliminde meydana gelen fiyat hareketi çok önemli olabilir. Ancak günlük veya haftalık grafikte görüntülenen aynı fiyat hareketi, uzun vadeli ticaret amaçları için özellikle önemli veya gösterge niteliğinde olmayabilir..
Menkul kıymetleri analiz etmek ve yatırım kararları vermek için kullanılan iki temel yöntem vardır: temel analiz ve teknik analiz. Temel analiz, işletmenin gerçeğe uygun değerini belirlemek için bir şirketin mali tablolarının analiz edilmesini içerirken, teknik analiz, bir menkul kıymetin fiyatının halihazırda kamuya açık tüm bilgileri yansıttığını varsayar ve bunun yerine fiyat hareketlerinin istatistiksel analizine odaklanır.
Teknik Analiz
Bu grafikler piyasadaki oynaklığı ve eğilimleri gösterir ve yatırım öncesinde kapsamlı bir analiz isteyen yatırımcılar ve tüccarlar için önemli bir araç olabilir. Mumları kullanan teknik analiz, herhangi bir yatırımcının planında önemli bir rol oynar ve işlemlere giriş ve çıkış zamanlarını belirler.
Fiyat hareketini destekleyen pozitif bir eğilime sahip olan çizgilere yükselen trend denir . Yükselen trendde dipler her seferinde bir önceki dip seviyesinin üstünde gerçekleşmektedir.
Fiyat hareketleri negatif bir eğilime sahip olan çizgilere Alçalan Trend denir. Belirli bir fiyat hareketinde oluşan zirveler her seferinde bir önceki zirve seviyesinin aşağısında gerçekleşiyorsa o fiyat hareketinin alçalan trendde olduğu söylenebilir.
Belirli bir fiyat hareketinde dip seviyeleri ve zirve seviyeleri yaklaşık olarak hep aynı seviyede oluşuyorsa o ürünün yaaty trendde olduğu söz konusudur.
Simetrik Üçgen Formasyonu:Üçgen formasyonlarının en çok kullanılan türüdür . Grafik üzerindeki fiyat hareketlerinin tepe ve dip seviyelerinin zamanla aynı noktalarda sıkışması sonucu oluşmaktadır. Fiyatların üçgen formasyonundan kırıldığı bölgeye sert hareketi beklenir.
İkili Tepe – İkili Dip Formasyonu: Bu formasyonlar fiyat grafiğinin zirve ve diplerinde ortaya çıkar , Formasyon kırılımları sonucu , yönü formasyonun oluştuğu yere (yukarıda veya aşağıda )bağlı olarak , trendin yönünün yakında değişeceği sinyalini vermektedir .
OBO:Uzun süreli bir yükselişin ardından fiyatlar zirvede insanın iki omuzu ve başını andıran bir görüntüye aldığında Omuz Baş Omuz formasyonundan sözedilir . Buradan Obo oluşumunun boyun çizgisinden kırılımı ile formasyon tamamlanmış ve yükselen trendin yerine düşen bir trend başlangıcı beklenir.
TOBO: Uzun süren bir düşüşün ardından fiyatlar dip seviyelerinde iki omuz ve bir baş görüntüsü aldığında Ters Omuz Baş Omuz formasyonundan bahsedilir. Burada Tobo oluşumunun boyun çizgisinden kırılımı ile formasyon tamamlanmış ve düşen trendin yerine yükselen bir trend başlangıcı beklenir.
Yatırım yapma kararı alan her yatırımcı, yatırımlarını emanet etmeyi düşündüğü varlığın hem teknik hem de temel analizine ilişkin bilgiler öğrenmek ister. Nihayetinde bir varlığı doğru zamanda almak ve doğru zamanda satmak borsada zaman geçirenlerin en önem verdiği konuların başında gelir.
İndikatör ne demek sorusuna cevap olarak indikatörlerin, teknik analiz göstergeleri olduğu belirtilebilir. İndikatör ne işe yarar sorusuna cevap olarak ise indikatörlerin söz konusu finansal varlıklar için al ya da sat sinyalleri verdiklerini söyleyebiliriz. Özetle, indikatörleri kullanarak gelecekteki fiyatları daha düşük bir hata payı ile tahmin edebileceğimiz matematiksel verilere ulaşabiliriz.
İndikatörlerin ne işe yaradığını anlamak noktasında dikkat etmemiz gereken önemli kısım, indikatörlerin fiyatın yönü ve trendin devamı hakkında fikir veren matematiksel göstergeler olmasıdır. İndikatörlerin hesaplanmasında fiyat verileri ile hacim verileri kullanılır. İndikatörler grafik üzerine yerleştirildiklerinde belirli “tahmini” sonuçlar oluştururlar ve yine bu sonuçlar grafik üzerinde görülür hale gelir.
Yani geçmişte bazı koşullar altında fiyat hangi yöne gittiyse indikatörler sayesinde “bu tür koşullar altında fiyatlar şu yöne gitti” tahminleri yapabiliriz. Bu tahminler ise bizlere bu tür durumlarda alış yapmak kârlı olduysa “AL” satış yapmak kârlı olduysa “SAT” sinyali verir.
İndikatörün ne demek olduğunu anladığımızı düşünüyorsak bile detayları unutmamak gerekir. Tek başına kullanılan bir indikatör alım satım için her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir. Öte yandan çok fazla indikatör kullanmak da yanlış sonuç doğurabilir.
Teknik analizde kullanılan pek çok borsa indikatörü olmakla birlikte elbette yatırımcılar için olmazsa olmaz sayılan bazı indikatörler de var. Yatırım dünyasının en çok kullanılan borsa indikatörleri aşağıda kısaca inceledik, hangi indikatör ne işe yarar gel birlikte bakalım..
Hareketli Ortalama (MA):
Hareketli ortalamalar teknik analizin temel göstergelerinden biridir ve çeşitli farklı versiyonları vardır. SMA, oluşturulması en kolay hareketli ortalamadır. Bu sadece belirtilen dönemdeki ortalama fiyattır . Ortalamaya "hareketli" denir çünkü grafikte çubuk çubuk çizilir ve ortalama değer değiştikçe grafik boyunca hareket eden bir çizgi oluşturur.
SMA'lar genellikle trend yönünü belirlemek için kullanılır. SMA yukarı doğru hareket ediyorsa trend yukarı yönlüdür. SMA aşağı doğru hareket ediyorsa trend aşağı yönlüdür. 200 barlık bir SMA, uzun vadeli trendin ortak göstergesidir. 50 bar SMA'lar genellikle ara trendi ölçmek için kullanılır. Daha kısa vadeli SMA'lar, daha kısa vadeli eğilimleri belirlemek için kullanılabilir.
Göreceli Güç Endeksi (RSI):
Göreceli Güç Endeksi (RSI), fiyat değişiklikleri ve belirli bir dönemdeki değişim hızı için bir metrik görevi gören bir başka popüler momentum göstergesidir. Gösterge sıfır ile 100 arasında salınır. Sinyaller, yatırımcılar tarafından farklılık ararken ve gösterge 50 olan merkez çizgisini geçtiğinde fark edilebilir. RSI 50'nin üzerine çıktığında pozitif ve yükseliş momentumunun sinyalini verir; ancak RSI 70 veya üzerine çıkarsa bu aşırı alım koşullarının bir göstergesidir.
Öte yandan 50'nin altını geçen RSI okumaları negatif ve düşüş trendi momentumunu gösteriyor. Ancak RSI 30'un altındaysa bu aşırı satış koşullarını gösterir.
Hareketli Ortalama Yakınsaması/Sapması (MACD):
MACD, iki hareketli ortalama, yani 26 EMA ve 12 EMA arasındaki ilişkiyi gösteren bir momentum göstergesidir. MACD hattı ve sinyal hattından oluşur. MACD çizgisi 26 EMA ile 12 EMA arasındaki farktır ve sinyal çizgisi 9 EMA'dır. Aşağıda gösterildiği gibi, MACD çizgisi sinyal çizgisini aşağıdan geçtiğinde alım sinyali MACD tarafından üretilir ve MACD çizgisi sinyal çizgisini yukarıdan geçtiğinde satış sinyali üretilir: 
MACD ayrıca yükseliş ve düşüş eğilimleriyle alım ve satım sinyallerini de üretir.
Supertrend:
Adından da anlaşılacağı gibi Supertrend bir trend göstergesidir ve bir piyasadaki fiyat hareketinin yönünün trend olduğunu belirtir. Kapanış fiyatının üstünde veya altında bir supertrend göstergesi çizilir. Gösterge trendin yönündeki değişime göre renk değiştirir. Supertrend göstergesi kapanış fiyatının altına inerse gösterge yeşile döner ve alış sinyali verir. Tersine, bir supertrend yukarıda kapanırsa gösterge kırmızı renkte bir satış sinyali gösterir.
Parabolic SAR:
Parabolik SAR, bir menkul kıymetin hareket ettiği yönü vurgulayan bir başka ünlü trend göstergesidir. Gösterge, grafikteki fiyat çubuklarının üstüne veya altına yerleştirilmiş bir dizi noktaya benzer. Fiyatın altındaki nokta yükseliş sinyalini, fiyatın üstündeki nokta ise ayıların kontrolü elinde tuttuğunu ve momentumun aşağı yönlü kalabileceğini gösterir.Noktaların tersine dönmesi fiyat yönünde potansiyel bir değişimin gerçekleşeceğini gösterir.
Para akışı endeksi(MFI):
Para Akışı Endeksi (MFI), alım satım baskısını (alış veya satış) ölçmek için hem zamanı hem de fiyatı analiz eden bir hareket ve hacim göstergesidir. Yalnızca fiyatı içeren RSI'dan farklı olarak hacmi de içerdiğinden hacim ağırlıklı Göreceli Güç Endeksi (RSI) olarak da bilinir. Para Akışı Endeksi (MFI), RSI'ya benzer şekilde yorumlanabilir. Hisse senedi yükseliş veya düşüş eğilimi sinyali verdiğinde, geçişlerde ve hisse senedi aşırı alım veya aşırı satım bölgesinde olduğunda alım satım sinyalleri bu gösterge tarafından oluşturulur.
Bollinger Bantları:
Bollinger Bantları 3 banttan oluşur: üst, alt ve orta bantlar. Orta bant 20 günlük veya çubuk hareketli ortalama, üst bant +2 Standart Sapma, alt bant ise orta bandın -2 Standart Sapması'dır. Piyasada Volatilite arttığında bu bantlar genişler, Volatilite azaldığında ise bu bantlar daralır. Yatırımcılar , düşük Volatilite veya konsolidasyon aşamasından sonra fiyatlar üst veya alt bantların herhangi bir tarafından çıktığında Bollinger bantlarıyla işlem yapabilirler.
Ortalama Gerçek Aralık (ATR):
ATR, genellikle 14 olmak üzere belirli sayıda fiyat çubuğunun gerçek aralığını ölçer. ATR , mutlaka bir eğilim belirtmeyen saf bir volatilite ölçüsüdür. Önemli bir haber olayı sırasında dalgalı bir piyasada değişken fiyat hareketleri meydana gelebilir .
ATR'yi kullanmanın en iyi yolu piyasanın doğasındaki değişikliği belirtmektir. ATR'deki bir artış, daha yüksek işlem aralıklarına ve dolayısıyla Volatilitede bir artışa işaret eder. Buna karşılık, ATR'den alınan düşük değerler, sessiz veya olaysız ticaret dönemlerine işaret ediyor.
Ortalama Yön Endeksi (ADX):
Welles Wilder tarafından oluşturulan Ortalama Yön Endeksi (ADX), ADX, Eksi Yön Göstergesi (-DI) ve Artı Yön Göstergesinden (+DI) oluşan Yön Hareketi Sistemini kurdu. Bu göstergeler grup olarak fiyat hareketlerinin hem ivmesini hem de yönünü ölçmeye yardımcı olmak için kullanılır.
Yatırımcılar, 20 veya daha yüksek ADX değerlerinin piyasanın trendde olduğunu gösterdiğini ve 20'nin altındaki herhangi bir okuma için piyasanın "yönsüz" olarak görüldüğünü unutmamalıdır.
Stokastik:
Yatırımcılar , bir hisse senedinin belirli bir dönemdeki mevcut kapanış fiyatını karşılaştırmak için stokastik momentum göstergesini kullanır . Piyasanın momentumunu ve hızını takip eder ve hacim ve fiyatı dikkate almaz.
Stokastik aşırı alım ve aşırı satım bölgelerinin belirlenmesine yardımcı olur ve 0 ile 100 aralığında salınım yapar. Bu gösterge 80'in üzerinde olduğunda aşırı alım bölgesi olarak kabul edilir; 20'nin altında olduğunda aşırı satış bölgesini gösterir.
ICHIMOKU BULUTU:
Ichimoku Bulutu, teknik analizde destek ve direnç, momentum ve trendi tek bir görünümde görüntülemek için kullanılan bir grafik türüdür. TenkanSen ve KijunSen hareketli ortalamalara benzer ve birbirleriyle ilişki içinde analiz edilir. Kısa vadeli gösterge TenkanSen, uzun vadeli gösterge KijunSen'in üzerine çıktığında menkul kıymet eğilimi genellikle olumludur. TenkanSen, KijunSen'in altına düştüğünde menkul kıymet eğilimi genellikle olumsuzdur. Daha sonra TenkanSen ve KijunSen bir grup olarak Senkou A ve Senkou B arasındaki alandan oluşan Bulut ile ilişkili olarak analiz edilir.
MOMENTUM:
Momentum, gerçek fiyat seviyelerinin aksine fiyat değişimlerinin hızını ölçer. Momentum, sabit bir süre boyunca sürekli olarak fiyat farklarının alınmasıyla ölçülür. 10 günlük bir momentum çizgisi oluşturmak için 10 gün önceki kapanış fiyatını son kapanış fiyatından çıkarmanız gerekir. Bu sonuç daha sonra sıfır çizgisi etrafında çizilir. Sıfırın üzerindeki momentum değeri fiyatların yükseldiğini, sıfırın altındaki momentum ise aşağı doğru hareket ettiğini gösterir.